Nieuwe voorzitter over transitie en toekomst

Ben de Berg is sinds 1 juli de nieuwe bestuursvoorzitter van SPF. Ook al zit hij al zes jaar in het bestuur, een goed moment om hem beter te leren kennen. Een gesprek over de nieuwe regeling, de verdere toekomst en de kracht van teamwork.

Een nieuwe voorzitter op het moment dat de nieuwe regeling op 1 juli ingaat. Een logisch moment. Maar door het uitstel van de overgang liep dat dus anders. De ingangsdatum van de nieuwe regeling is uitgesteld naar 1 oktober. Ben: “Dat had ik me natuurlijk anders voorgesteld. Ik was uitgegaan van een nieuw begin, een nieuw hoofdstuk; de start van de nieuwe regeling. Het invaren zou achter de rug zijn, maar dat ligt nu nog volledig op tafel. Dat geeft een heel andere agenda. Al het overleg over de transitie blijft nu voortduren. Met elke dag uitstel verandert ook de uitgangspositie. Allerlei variabelen veranderen, zoals de rente. Dat zou kunnen betekenen dat berekeningen aangepast moeten worden. Ook het overleg met De Nederlandsche Bank gaat door. Die blijven meekijken.”

“Meer dan een dagtaak” Ben stapte zes jaar geleden op z’n 60e in het bestuur. Inmiddels is zijn tweede termijn ingegaan. Ook heeft hij onlangs zijn pensioengerechtigde leeftijd bereikt. “Mijn pensioen heb ik uitgesteld. Wel ben ik 2,5 jaar geleden gestopt als fysiotherapeut. Mijn maatschapsdeel heb ik verkocht aan een collega. Maar dat wil niet zeggen dat ik het rustiger aan ben gaan doen. Ik heb mijn handen vol aan het werk voor SPF. Dat was al zo en dat blijft zo. Officieel staat er 4 dagen per week voor, maar daar haal ik het niet mee. De afgelopen periode was erg intensief en ik zie dat voorlopig nog niet veranderen.”

“Het is zo complex” Het uitstel van de nieuwe pensioenregeling wijt Ben vooral aan de complexiteit van de transitie. “De overschakeling naar een compleet nieuwe regeling is zo ontzettend ingewikkeld. Voor een buitenstaander is dat haast niet in te schatten. Er komt zoveel bij kijken. Neem alleen al de wet- en regelgeving. Die is voor alle partijen nieuw. Het is een hele zoektocht om die op de juiste manier te vertalen naar praktische regels in de regeling. Ook de opzet en het inregelen van een volledig nieuw IT-systeem voor de pensioenadministratie is een giga-klus. Tot in de kleinste details moet het kloppen. We zijn er alles bij elkaar nu al zo’n vier jaar mee bezig. Maar echt: die tijd hebben we heel hard nodig gehad.”

“Meer zelf aan het stuur” SPF is het eerste pensioenfonds in Nederland dat overgaat naar een flexibele premieregeling. De paar andere pensioenfondsen die al over zijn gegaan naar het nieuwe pensioenstelsel hebben een zogeheten solidaire premieregeling. Het belangrijkste verschil is dat de solidaire regeling meer nadruk legt op collectieve risicodeling en solidariteit, terwijl de flexibele regeling meer individuele keuzevrijheid biedt. Ben hierover: “We hebben goed gekeken wat het beste past bij onze beroepsgroep. Daar is de keus op afgestemd. De flexibele regeling biedt niet alleen een reële kans op een hoger pensioen. Ook biedt de regeling deelnemers meer keuze. Bijvoorbeeld over hoe ze willen beleggen. Zelf meer aan het stuur van het eigen pensioen; dat is wat fysiotherapeuten willen. Dat hebben we onderzocht.”

“Schommelingen opvangen” Wel zijn er deelnemers die zich zorgen maken dat hun pensioen straks sterk zal schommelen. De hoogte van het pensioen beweegt meer mee met de economie. Zijn beleggingsresultaten positief dan kan het pensioen hierdoor stijgen. Zijn beleggingsresultaten meerdere jaren negatief dan valt het pensioen lager uit. Ben benadrukt dat deze bewegingen van het pensioen worden gedempt, en dan vooral de neerwaartse beweging: “We hebben mechanismen ingebouwd om juist te voorkomen dat het pensioen te veel fluctueert. Stel, er is een slecht beleggingsjaar. Dat negatieve effect wordt uitgesmeerd over drie jaar. In die drie jaar kunnen beleggingen weer herstellen en wordt de daling weer weggewerkt. Ook hebben we een zogeheten risicodelingsreserve waarmee we eventuele dalingen kunnen opvangen.”

Ben wijst vooral ook op het positieve scenario. “Deelnemers profiteren straks veel meer dan nu van positieve beursjaren. Als je naar de lange termijn kijkt verwachten we dat het pensioen hierdoor hoger zal uitvallen dan bij de huidige regeling.”

Over de toekomst Als Ben vooruitkijkt wat zijn dan de belangrijkste ontwikkelingen die het SPF-bestuur op zijn bord krijgt? “Als eerste gaat de aandacht natuurlijk uit naar de praktische uitrol van de nieuwe regeling. Dat moet uiterst zorgvuldig en evenwichtig gebeuren. Ook de begeleiding van deelnemers en gepensioneerden is van groot belang. Keuzevrijheid geven is mooi, maar dat betekent niet dat je iedereen zomaar in het diepe kunt gooien. Niet iedereen zit erop te wachten om bijvoorbeeld zelf beleggingsbeslissingen te nemen. Communicatie is komende periode belangrijker dan ooit.”’

Met de komst van het nieuwe pensioenstelsel gaan pensioenregelingen meer en meer op elkaar lijken. De vraag is hoe noodzakelijk het is dat fysiotherapeuten een eigen zelfstandig pensioenfonds blijven houden. De wettelijke eisen worden steeds strenger, wat onder meer de kosten opdrijft. Ben geeft aan dat samenwerking met andere pensioenfondsen een reële optie is voor de toekomst. “Door schaalvergroting kun je de kosten drukken en efficiënter werken. Samenwerkingen kunnen bijvoorbeeld gaan over gezamenlijke uitvoering en administratie.” Ook noemt Ben als mogelijkheid dat SPF zich in de toekomst openstelt voor deelnemers uit de hoek van andere paramedische beroepen.

"Deelnemer staat voorop" “Of je nu wel of niet zelfstandig doorgaat, het gaat steeds weer om de vraag: wat is het beste voor de deelnemer? Maar welke verandering er mogelijk ook gaat komen, het is fijn als je die beslissing kunt nemen vanuit een gezonde situatie. We zijn een robuuste onderhandelingspartner. Financieel staan we er goed voor. We hebben 4 miljard aan pensioenvermogen. Dat geld verdelen we bij de ingang van de nieuwe regeling zodat iedereen krijgt waar zij of hij recht op heeft. Welke koers daarna het beste is voor de deelnemers om te volgen gaan we rustig beoordelen. Daarbij houden we alle opties open. Hoe het ook zij; we zijn klaar voor de volgende ronde.”